Alimentatie is een onderwerp dat bij vrijwel iedere scheiding aan bod komt en in veel gevallen vaak ook meteen het meest beladen onderwerp is. Wat komt er kijken bij het berekenen van alimentatie of een herberekening hiervan? We vroegen aan Ruud Serraarens, hoe hij als mediator omgaat met alimentatie (her) berekeningen.
Waarom het berekenen van het alimentatiebedrag een beladen onderwerp is bij een echtscheiding
Alimentatie is een term voor de verplichte bijdrage die één van de scheidende partners moet afdragen aan zijn of haar ex-partner als bijdrage in de kosten voor het levensonderhoud of de kosten die betrekking hebben op het onderhouden van eventuele gezamenlijke (minderjarige) kinderen. Bij het vaststellen van het alimentatiebedrag (de alimentatieberekening), spelen twee factoren een belangrijke rol namelijk de draagkracht van de onderhoudsplichtige (de persoon die alimentatie moet betalen) en behoefte van de onderhoudsgerechtigde (de persoon die het alimentatiebedrag ontvangt). Dit bedrag wordt op het moment van scheiden vastgesteld en staat vast, zolang er geen significante veranderingen plaatsvinden in de financiële situatie van één van de beide partijen.
Het berekenen van het alimentatiebedrag is één van de vaste onderdelen van een echtscheidingstraject maar volgens Ruud Serraarens ook meteen een beladen onderwerp:
”Over het welzijn van het kind, het welzijn van elkaar of over de verdeling van de inboedel zijn mensen het vaak snel met elkaar eens maar als er ergens onenigheid over ontstaat dan is het over geld, dus over de hoogte van de alimentatie. Dit komt omdat je altijd een betaler en een ontvanger hebt. Wat de één te veel vindt, is voor de ander vaak te weinig. De betaler is bijvoorbeeld bang zelf niks meer te kunnen betalen. Daarbij word je elke maand opnieuw eraan herinnerd door je bankafschrift. Met name partneralimentatie is in dit opzicht vaak een pijnpunt.”
“Foto van de situatie” bij het vaststellen alimentatiebedrag
Uiteraard vroegen we Ruud hoe hij “de vrede” weet te bewaren tussen de scheidende partners als het alimentatiebedrag moet worden vastgesteld. Ruud heeft hier een zeer praktische methodiek op gevonden wat zich richt op het bieden van zoveel mogelijk inzicht op de eigen financiën:
“Als mediator maak ik dan een “foto” van de situatie. Deze foto is een weergave van de gegevens die ik nodig heb voor de alimentatieberekening. Op basis hiervan ga ik het gesprek met de scheidende partners aan waarbij ik de situatie voor hen schets als mediator. Ik geef het stel inzicht in alle ins en outs die bij het berekenen van de alimentatie van belang zijn en leg ze uiteraard de uitkomst van mijn berekening voor. De meeste mensen gaan daar mee akkoord.”
“Die gemaakte “foto” vormt vaak de basis van de afspraken met betrekking tot de alimentatieverplichting die worden vastgelegd in het echtscheidingsconvenant en in het ouderschapsplan. In deze documenten staat ook beschreven dat de betrokkenen in geval van een structurele financiële wijziging van de situatie (bijvoorbeeld in het inkomen of de fiscaliteit) zich zullen wenden tot de mediator om de alimentatie te laten herberekenen. Door eerder gemaakte “foto” staat alles dus vast. Deze foto kan weer als basis dienen om snel en eenvoudig een nieuwe berekening te maken die aansluit op de nieuwe situatie.”
Herberekening alimentatie op verzoek van beide partners
Een inkomenswijziging kan een goede reden zijn voor een herberekening van de alimentatie. Ondanks dat dit dus op een relatief eenvoudige wijze kan plaatsvinden, wachten veel mensen vaak lang met het zetten van deze stap. Daarnaast valt het Ruud op dat hij dan door één van de partners wordt benaderd, maar alleen op verzoek van beide partners kan hij als mediator iets voor ze doen:
“Als mensen hun handtekening hebben gezet onder een echtscheidingsovereenkomst, voelt het als een opluchting en zitten ze er niet op te wachten om mij na een jaar weer te bellen. Dit gebeurt pas vaak na enige jaren als de veranderingen van een financiële situatie duidelijk voelbaar zijn. Daarbij is het vaak één van de partners die mij benaderd met het verzoek om een herberekening te laten maken van het alimentatiebedrag en dat is (uiteraard) meestal de onderhoudsplichtige. Natuurlijk wil ik die dan maken maar dat ga ik niet voor de beller/ betaler alleen doen. Ik was hun mediator, dus ik help het stel en niet één van hen. De beller moet dan contact opnemen met de ex-partner en als zij beiden akkoord gaan, kunnen ze door mij de alimentatie direct laten herberekenen”.
Het belang om het alimentatiebedrag direct opnieuw te laten vaststellen na een wezenlijke verandering van de financiële situatie
Ruud benadrukt het belang om het alimentatiebedrag direct opnieuw te laten vaststellen na verandering van de financiële situatie om eventuele frictie tussen de ex-partners te voorkomen:
“Door het maken van een herberekening van het alimentatiebedrag komt de alimentatiebetaler er achter of hij of zij te veel betaalt en hoe lang dit al het geval is. Door deze veranderende financiële situatie kan een frictie ontstaan. Bovendien heeft de betaler geen recht om met terugwerkende kracht het te veel betaalde geld terug te krijgen. Het creëert een nieuw probleem voor mensen terwijl je als mediator de intentie hebt om op te lossen.”
Volgens Ruud is het dus van groot belang om het alimentatiebedrag direct opnieuw te laten berekenen na verandering van de financiële situatie ter voorkoming van onderlinge “misverstanden” en mogelijke conflicten.
